Thương mại điện tử Việt Nam bùng nổ

Trong 4 năm qua, khoảng 1 tỷ USD vốn tài trợ đã được rót vào khu vực thương mại điện tử của Việt Nam, đạt mức cao kỷ lục vào năm 2019.

Theo báo cáo “Thị trường thương mại điện tử đang bùng nổ của Việt Nam” do Viện Nghiên cứu Đông Nam Á - ISEAS Yusof Ishak - công bố trong tháng 1-2020, có thể thấy tiềm năng lớn nhất trong khu vực thương mại điện tử của Việt Nam qua sự mở rộng rất lớn, được dự đoán đạt tới 15 tỷ USD doanh thu vào năm 2020. Trong hai năm qua, khu vực đã chứng kiến sự nổi lên của các bên tham gia thương mại điện tử của Việt Nam, như Tiki, Thế giới di động và Sendo, nằm trong số những nền tảng thương mại điện tử thành công nhất trong khu vực.

Về mặt doanh thu, tỷ lệ tăng trưởng của thương mại điện tử ở Việt Nam tăng 30% vào năm 2018, đạt mức cao mới khoảng 8 tỷ USD. Số người tham gia thương mại điện tử tăng cao kỷ lục, khoảng 56,7% năm 2019 và được cho là sẽ đạt 64,4% trong 4 năm tới. Những yếu tố hỗ trợ khác cũng đang phát huy tác dụng. Kinh doanh vận tải và phân phối đã chứng kiến tỷ lệ tăng trưởng mang tính hiện tượng là 70% bất chập sự cạnh tranh mạnh mẽ. Các doanh nghiệp này cũng đang đầu tư mạnh vào công nghệ tiên tiến, chẳng hạn như tự động hóa và dữ liệu lớn (Big Data). Về mặt khuôn khổ pháp lý, so với các nước khác thuộc Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), Việt Nam có môi trường pháp lý tương đối thuận lợi cho việc phát triển thương mại điện tử, với 5 trong số 6 luật chính được ban hành đầy đủ để điều tiết các hoạt động của thương mại điện tử.

Tuy nhiên, thị trường thương mại điện tử của Việt Nam cũng đang phải đối mặt với một số trở ngại. Chẳng hạn, hầu hết các doanh nghiệp Việt Nam vẫn yếu hơn so với các nhà cung cấp trực tuyến toàn cầu nên người tiêu dùng Việt Nam, đặc biệt là thế hệ trẻ, ưa thích hơn việc mua hàng từ các trang như Amazon hay eBay. Cũng vì thế, sự xâm nhập của Amazon vào thị trường Việt Nam đã gây sức ép mạnh mẽ cho các đơn vị đang tham gia thương mại điện tử trong nước. Ngoài ra, các doanh nghiệp Việt Nam chưa đầu tư thích đáng cho việc nghiên cứu thị hiếu khách hàng. Chất lượng và thiết kế của các sản phẩm trong nước vẫn thua kém các sản phẩm tương tự của các công ty khác.

Trước đó, kết quả nghiên cứu về kinh tế số theo báo cáo do Google và Temasek công bố cho thấy, đến năm 2025, quy mô nền kinh tế số Việt Nam sẽ đạt 33 tỷ USD với mức tăng trưởng 25% mỗi năm, cao thứ hai (sau Indonesia) về mức tăng trưởng và cao thứ ba (sau Indonesia và Thái Lan) về quy mô thị trường trong khu vực Đông Nam Á.

Đến năm 2025, quy mô thị trường kinh tế số khu vực đã tăng lên 240 tỷ USD và Việt Nam chiếm khoảng 18% giá trị thị trường kinh tế số Đông Nam Á. Một nhận định khác từ Công ty Nghiên cứu thị trường Jones Lang LaSalle (JLL), Việt Nam đang dần tiệm cận với nhóm đầu trong số các quốc gia khu vực Đông Nam Á nhờ các yếu tố nổi bật: Thứ nhất là tăng trưởng tiêu dùng cá nhân đang dẫn đầu khu vực. Thứ hai là số hộ gia đình có thu nhập trung bình tăng trưởng cao. Thứ ba là có ngành thương mại điện tử tiềm năng nhất khi dân số sắp chạm ngưỡng 100 triệu người.