Cảnh báo tiềm ẩn cháy nổ tại các chợ, siêu thị và trung tâm thương mại

Hỏa hoạn luôn tiềm ẩn rủi ro

Hàng năm, cả nước xảy ra hàng trăm vụ cháy nổ lớn nhỏ, gây thiệt hại tới tính mạng con người cũng như tài sản của nhân dân, một trong những nơi dễ gây cháy nổ và thường sẽ thiệt hại lớn, đó chính là tại các chợ, siêu thị và các trung tâm thương mại.

Thống kê của Cục Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ (PCCC & CNCH), Bộ Công an, chỉ riêng trong năm 2021, trên cả nước đã xảy 24 vụ cháy chợ, 17 vụ cháy trung tâm thương mại (TTTM), bách hóa, gây thiệt hại lớn về tài sản, điển hình như: Gần đây nhất vào 17h15 ngày 30/12/2021, xảy ra vụ cháy tại kho gần chợ Ninh Hiệp, huyện Gia Lâm, TP. Hà Nội. Công an TP. Hà Nội đã điều động 08 xe chữa cháy, 02 xe téc nước và 01 xe CNCH cùng hàng chục cán bộ, chiến sĩ đến tổ chức chữa cháy, theo thống kê ban đầu, tổng diện tích xảy cháy hơn 900m2 (50m2 quán ăn và khu vực lán tạm chứa vải vụn, quần áo, hàng tạp hóa với diện tích khoảng 900m2).

Hay một vụ cháy lớn xảy ra trước đó tại chợ Núi Đèo, huyện Thủy Nguyên, TP. Hải Phòng vào khoảng 23h ngày 12/10/2021. Sau khoảng 5 giờ nỗ lực chữa cháy, lực lượng chức năng, cùng các hộ dân mới khống chế được đám cháy, vụ cháy khiến hàng trăm ki-ốt tại chợ này bị thiêu rụi.

Các vụ cháy nêu trên tuy không gây thiệt hại về người song gây thiệt hại lớn về tài sản, ảnh hướng đến an ninh trật tự, an sinh xã hội; Gây tâm lý hoang mang cho các tiểu thương, hộ kinh doanh cũng như các hộ dân sinh sống gần các khu vực tại chợ, siêu thị, trung tâm thương mại.

Về nguyên nhân xảy ra các vụ cháy thiệt hại lớn về tài sản trên, theo đại diện Phòng Cảnh sát PCCC & CNCH, Công an TP. Hà Nội nhận định: Phần lớn do sự cố hệ thống điện và sử dụng thiết bị tiêu thụ điện không đảm bảo an toàn PCCC. Ngoài ra, sự thiếu ý thức, kiến thức PCCC của người dân, người kinh doanh buôn bán, thì điều đáng nói là nhiều cơ quan chủ quan, ban quan lý chợ, TTTM chưa nhận thức đầy đủ trách nhiệm của mình đối với công tác PCCC, còn thiếu sự quan tâm, lơ là hoặc coi nhẹ công tác PCCC.

Thậm chí có nơi còn cố tình vi phạm quy định về PCCC, điển hình các vi phạm về an toàn PCCC như: Không quản lý chặt chẽ về nguồn lửa, nguồn nhiệt; vi phạm trong việc bố trí hàng hóa không đảm bảo an toàn PCCC đối với thiết bị điện, không trang bị hoặc trang bị nhưng không đảm bảo phương tiện PCCC ban đầu…

Trước yêu cầu đảm bảo an toàn PCCC đối với loại hình chợ, siêu thị, trung tâm thương mại, thực hiện ý kiến chỉ đạo của Bộ Công an, Công an TP. Hà Nội đã ban hành kế hoạch cao điểm về tuyên truyền, kiểm tra an toàn PCCC&CNCH, theo đó chỉ đạo các đơn vị chức năng có liên quanđẩy mạnh công tác tuyên truyền, công tác kiểm tra, xử lý vi phạm về PCCC đối với loại hình này.

Từ các vụ việc trên cho thấy, ngay cả hệ thống siêu thị được trang bị thiết bị PCCC hiện đại, đầy đủ, nhưng cũng chưa phải là an toàn. Qua một số vụ cháy cho thấy, việc chủ động phòng ngừa đám cháy tại các chợ, trung tâm thương mại, siêu thị là một việc quan trọng; không thể thờ ơ, lơ là, mà cần phải chú trọng bằng cách thường xuyên kiểm tra máy móc, thiết bị và cần tăng cường ý thức, sự giám sát chặt chẽ của người dân.

Làm thế nào để hạn chế cháy nổ?

Để đảm bảo an toàn PCCC, từ đó kéo giảm số vụ cháy, nổ cũng như thiệt hại về người và tài sản do cháy, nổ gây ra đối với loại hình chợ, siêu thị, TTTM, Công an TP. Hà Nội khuyến cáo: Các ban quản lý chợ, đơn vị chủ quản siêu thị, trung tâm thương mại; các hộ, đơn vị kinh doanh; người dân tham gia hoạt động thương mại thực hiện nghiêm túc một số nội dung sau:

Ban quản lý chợ, đơn vị chủ quản siêu thị, TTTM phải thực hiện đầy đủ trách nhiệm của của người đứng đầu cơ sở trong công tác PCCC, đảm bảo và duy trì các điều kiện an toàn về PCCC đối với cơ sở. Các công trình được xây dựng trước thời điểm Luật PCCC và các văn bản hướng dẫn thi hành có hiệu lực, không thực hiện thẩm duyệt thiết kế và nghiệm thu về PCCC phải có kế hoạch đề xuất nguồn kinh phí để cải tạo, xây dựng mới nhằm đảm bảo các yêu cầu về an toàn PCCC phù hợp với điều kiện xã hội thực tế.

Chủ động trang bị phương tiện PCCC tại chỗ theo quy mô tính chất hoạt động như: Hệ thống BCTĐ, hệ thống chữa cháy trong và ngoài nhà, bình chữa cháy,... Thường xuyên kiểm tra bảo dưỡng các phương tiện PCCC được trang bị tại cơ sở.

Định kỳ huấn luyện, bồi dưỡng kiến thức nghiệp vụ về PCCC&CNCH cho lực lượng PCCC tại chỗ, các tiểu thương và các hộ, đơn vị kinh doanh trong khu vực quản lý. Thường xuyên thực tập phương án chữa cháy tại chỗ, đảm bảo có thể xử lý các tình huống cháy, nổ có thể xảy ra.

Quản lý chặt chẽ nguồn lửa, nguồn nhiệt trong chợ, siêu thị, trung tâm thương mại.

Tách riêng biệt hệ thống điện phục vụ kinh doanh, hệ thống điện chiếu sáng bảo vệ, hệ thống điện phục vụ thoát nạn và chữa cháy; lắp đặt thiết bị bảo vệ (áptomát) cho toàn bộ hệ thống điện, cho từng tầng, từng nhánh, từng ngành hàng và từng quầy, sạp của hộ, đơn vị kinh doanh.

Khi bố trí ngành hàng, chất hàng phải tính toán đến tính chất nguy hiểm cháy nổ của từng loại hình kinh doanh (như bố trí dãy hàng, ngành hàng không cháy hoặc khó cháy xen kẽ giữa các ngành hàng, dãy hàng dễ cháy)…

Công an TP Hà Nội đề nghị:Các ban quản lý chợ, tăng cường kiểm tra nhắc nhở các tiểu thương, hộ, đơn vị kinh doanh, khách mua hàng hóa trong việc đảm bảo an toàn PCCC như: Không thắp hương thờ cúng, đốt vàng mã trong khu vực kinh doanh; Bố trí hàng hóa vật tư đảm bảo khoảng cách an toàn PCCC, không bố trí hàng hóa, vật dụng dễ cháy gần nguồn lửa, nguồn nhiệt, không bố trí lấn chiếm lối đi phục vụ thoát nạn; Tuyệt đối không kinh doanh, tàng trữ, sử dụng các chất đặc biệt nguy hiểm cháy như xăng dầu, cồn, gas, pháo nổ và hóa chất dễ cháy khác khi chưa được cấp phép của cơ quan chức năng; Ngắt các thiết bị điện khi không sử dụng...

Muốn PCCC tốt đòi hỏi ý thức phòng cháy tổt của chủ nhân các chợ, siêu thị và người quản lý cũng như khách ra vào những nơi này. Chỉ cần sơ ý như quên tắt thiết bị điện khi ra về cũng có thể dẫn đến cháy lớn tại siêu thị, trung tâm thương mại.

Bên cạnh đó, trong mỗi siêu thị, trung tâm thương mại đều có hàng trăm loại máy móc bảo ôn, tủ đông lạnh, máy làm mát hệ thống siêu thị, Việc bảo dưỡng máy móc không đúng định kỳ và phát hiện những sự cố không kịp thời cũng sẽ tiềm ẩn nhiều nguy cơ cháy nổ.

Để bảo đảm an toàn PCCC cho chợ và trung tâm thương mại, song song với việc chấp hành nghiêm ngặt các quy định an toàn PCCC, cần thực hiện các biện pháp sau:

1. Mỗi hộ kinh doanh chỉ trưng bày hàng mẫu và hàng bán trong một ngày với số lượng tối thiểu; không để hàng hóa lấn chiếm khoảng cách giữa các lô, sạp hàng đã quy định.

2. Không kinh doanh, tàng trữ, sử dụng các chất có nguy hiểm cháy nổ như xăng dầu, cồn, gas và hóa chất dễ cháy khác ở trong nhà chợ.

3. Niêm yết nội quy PCCC, biển cấm lửa, cấm hút thuốc ở những nơi có nguy hiểm về cháy, nổ.

4. Không thắp đèn, nến, hương thờ cúng và đốt vàng mã trong chợ và trung tâm thương mại.

5. Tách riêng biệt hệ thống điện phục vụ kinh doanh, hệ thống điện chiếu sáng bảo vệ, hệ thống điện phục vụ thoát nạn và chữa cháy; lắp đặt thiết bị bảo vệ (áptomát) cho toàn bộ hệ thống điện, cho từng tầng, từng nhánh, từng ngành hàng và từng quầy, sạp của hộ kinh doanh.

6. Để hàng hóa dễ cháy cách bóng điện, chấn lưu đèn nê ông, bảng điện tối thiểu 0,5m. Không sử dụng bàn là điện, bếp điện, lò sấy, lò sưởi; không dùng bóng điện sợi đốt để sấy hàng hóa; sử dụng quạt phải có lồng bảo hiểm.

7. Không sử dụng vật liệu dễ cháy để trang trí nội thất, làm tường, vách ngăn, trần, quầy sạp hàng.

8. Chợ, trung tâm thương mại có diện tích vượt quá tiêu chuẩn (2.200m2/tầng) phải xây tường ngăn cháy, trường hợp không thể áp dụng được giải pháp trên thì lắp đặt màn nước ngăn cháy lan tại vị trí xây tường ngăn cháy.

9. Bố trí dãy hàng, ngành hàng không cháy hoặc khó cháy xen kẽ giữa các ngành hàng, dãy hàng dễ cháy.

10. Lắp đặt hệ thống báo cháy, chữa cháy tự động theo quy định.

11. Không làm thêm mái che, mái vẩy cũng như không bố trí quầy sạp, bãi để xe và không để vật tư, hàng hóa trong khoảng cách ngăn cháy giữa các khối nhà của khu vực chợ với các khu vực lân cận.

12. Không bố trí nhà ở, khách sạn, vũ trường, trường học và các hoạt động tập trung đông người ở tầng trên của các chợ, trung tâm thương mại.

13. Đối với các siêu thị, trung tâm thương mại cần: - Bố trí cầu thang thoát nạn riêng biệt, có chiều rộng lớn hơn 2,5m khi diện tích phòng thương mại lớn hơn 400m2, có lối ra ngoài trực tiếp.

- Bố trí phòng lánh nạn tạm thời, bố trí lối thoát nạn dự phòng ngoài hai lối thoát nạn theo quy định. Có giải pháp ngăn lửa, chống tụ khói trong cầu thang thoát nạn.

- Cửa đi trên lối thoát nạn mở theo chiều thoát nạn, được làm bằng vật liệu không cháy; cửa vào buồng thang thoát nạn là cửa chống cháy và có cơ cấu tự đóng.

- Có sơ đồ chỉ dẫn thoát nạn cho từng tầng, từng khu vực, từng ngành hàng, có hệ thống đèn chiếu sáng sự cố, chỉ dẫn thoát nạn trên đường và hướng thoát nạn.

14. Thành lập đội PCCC cơ sở có đủ lực lượng để tổ chức thường trực, tuần tra phát hiện cháy, được huấn luyện nghiệp vụ PCCC, cứu nạn cứu hộ theo quy định.

15. Trang bị phương tiện chữa cháy, cứu nạn cứu hộ phục vụ việc chữa cháy, thoát nạn, cứu người phù hợp với quy mô, tính chất nguy hiểm cháy.

16. Xây dựng và tổ chức thực tập phương án chữa cháy, cứu người trong tình huống xảy ra cháy phức tạp nhất.

17. Khi xảy ra cháy, tìm mọi cách báo cháy nhanh nhất cho lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH theo số máy 114, cho Công an nơi gần nhất, đồng thời bằng mọi cách dập cháy và cứu người theo phương án chữa cháy và thoát nạn của cơ sở.