Trên địa bàn tỉnh Đồng Nai hiện nay, nhiều HTX, nhất là các HTX về nông nghiệp, mong muốn được vay vốn ưu đãi trong lĩnh vực, ngành kinh tế ưu tiên như: nông nghiệp - nông thôn, ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất hay các nguồn vốn vay hỗ trợ từ Quỹ Trợ vốn phát triển HTX tỉnh Đồng Nai (thuộc Liên minh HTX tỉnh Đồng Nai)... để mở rộng sản xuất, đổi mới công nghệ, phát triển thị trường. Tuy nhiên, trên thực tế, nhiều HTX vẫn không dễ tiếp cận được nguồn vốn vay ưu đãi này bởi những ràng buộc về mặt thủ tục, quy trình thẩm định cho vay giữa các ngân hàng với HTX.
Chủ yếu vay vốn thế chấp với lãi suất thông thường
Trong nhiều năm nay, HTX dịch vụ chăn nuôi Xuân Phú (huyện Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai) thường xuyên có nhu cầu vay vốn để phục vụ hoạt động sản xuất. Ông Phạm Nhất Huy, đại diện HTX này cho biết, HTX đang vay khoảng 25 tỷ đồng với lãi suất thông thường từ 10-11%/năm. Trong đó, đa phần các khoản vay này là vay thế chấp tại các ngân hàng dựa trên tài sản thế chấp là cơ sở hạ tầng, tài sản, bất động sản của HTX…
Tương tự, bà An Tú Anh, Giám đốc HTX rau Tân Yên (huyện Thống Nhất, tỉnh Đồng Nai) cho hay, hiện HTX đang vay vốn khoảng 500 triệu đồng để phục vụ sản xuất tại một ngân hàng thương mại trên địa bàn với lãi suất 12%/năm. Khoản vay này dựa trên tài sản thể chấp với thời hạn trong 1 năm.
Ông Nguyễn Thế Bảo, Giám đốc HTX xoài Suối Lớn (huyện Xuân Lộc) cho biết, hiện nay các thành viên của HTX chủ yếu vay các khoản vay thế chấp với giá trị nhỏ, ngắn hạn dựa vào tài sản, bất động sản… của cá nhân với lãi suất khoảng 10,5%/năm.
Hiện nay, để các HTX hưởng mức ưu đãi thực sự như quy định thì vẫn còn tùy thuộc vào các thỏa thuận, điều kiện riêng đối với ngân hàng. Phần lớn các khoản vay đối với các HTX hiện nay là các khoản vay thế chấp dựa trên tiềm lực tài chính, khối tài sản, bất động sản… của các HTX.
Các khoản vay này chủ yếu là khoản vay ngắn hạn, có lãi suất thông thường. Điều này giúp các ngân hàng hạn chế được nhiều rủi ro, trong khi các HTX lại không dễ tiếp cận nguồn vốn do không đủ các điều kiện vay vốn thế chấp.
Sản xuất “sạch, xanh” cũng khó vay ưu đãi
Hiện nay, nhiều ngân hàng triển khai các chương trình, chính sách tín dụng ngân hàng, các gói, sản phẩm cho vay ưu đãi phục vụ nhu cầu sản xuất, kinh doanh, tiêu dùng cho các lĩnh vực ưu tiên, cũng như tiếp tục thực hiện các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho hoạt động sản xuất kinh doanh, hỗ trợ thị trường... Một số ngân hàng còn mở ra các chương trình cho vay tín dụng ưu đãi cho doanh nghiệp, HTX sản xuất “sạch, xanh”…
Để tiếp cận các nguồn vốn vay ưu đãi này, các HTX cần đáp ứng các tiêu chuẩn, điều kiện thẩm định về công nghệ sản xuất, chiến lược kinh doanh, nhân công lao động. Cũng do vậy, nhiều HTX vẫn khó tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi của ngân hàng.
Ông Phùng Xuân Tâm, Giám đốc HTX nông nghiệp, dịch vụ, thương mại Bình Lộc (TP.Long Khánh) cho biết, HTX đang triển khai thực hành sản xuất theo chuẩn VietGAP. Dù có nhiều chương trình vay vốn với lãi suất ưu đãi trong lĩnh vực nông nghiệp - nông thôn, thế nhưng, nhìn chung HTX vẫn gặp khó khi tiếp cận các nguồn vốn này bởi nhiều khoản vay hiện nay dựa trên tài sản thế chấp. Trong khi HTX không dễ thuyết phục các ngân hàng cho vay vốn tín chấp dựa trên kế hoạch, phương án sản xuất…
Theo ông Trần Văn Tánh, Phó giám đốc HTX hồ tiêu Lâm San (huyện Cẩm Mỹ) - đơn vị đầu tiên của cả nước xuất khẩu được hạt tiêu vào các nước châu Âu, hiện nay, HTX vẫn chủ yếu vay vốn dựa trên lãi suất thông thường ngắn hạn là 10%/năm. HTX chưa tiếp cận các nguồn vốn vay ưu đãi về xuất nhập khẩu hay sản xuất nông nghiệp sạch, đạt các tiêu chuẩn GAP…